Coaching bardzo często bywa mylony z innymi formami pomocy lub wspierania rozwoju. Coś, co najbardziej odróżnia coaching od innych form, to fakt, że coach nie stawia się w pozycji eksperta od danej dziedziny. Jest ekspertem od wspierania rozwoju metodą coachingową, czyli wie, jak pomóc człowiekowi przejść od punktu w którym jest, do punktu w którym chce się znaleźć.

UWAGA! Jeśli jeszcze nie przeczytałeś treści zakładki COACHING, to warto tam zajrzeć, żeby pełniej zrozumieć różnice między metodą coachingową a innymi metodami rozwoju.

Formy pomocy/wsparcia/metody rozwoju osobistego, które mogą być mylone z coachingiem (ale mogą się z nim także uzupełniać):

• Szkolenie. Szkolenie to zazwyczaj grupowa forma nabywania nowej wiedzy i umiejętności. Jest to forma adekwatna dla osób, które potrzebują nabyć konkretną wiedzę i umiejętności, ponieważ ich nie posiadają, lub chcą osiągnąć wyższy poziom. Szkolenie jest zaplanowane z góry, ma swoje ramy i określony poziom, jaki uczestnicy mają osiągnąć. Trener planuje proces, konkretne narzędzia, jest ekspertem od danego tematu. Szkolenie jest raczej formą jednorazową, nie zawiera w sobie elementu monitorowania postępów i dalszego planowania procesu na tej podstawie.

​

• Trening. Trening jest mniej więcej tym samym co szkolenie, z tym, że ma charakter bardziej pogłębiony. Podczas treningów grupowych uczestnicy dzielą się swoimi emocjami, myślami, spostrzeżeniami. Trening można także stosować jako indywidualną metodę rozwoju. Cały czas jest to jednak proces udoskonalania konkretnej, wybranej umiejętności (np. komunikacji, asertywności) i nie zawsze zawiera element wykorzystania nowej wiedzy bądź umiejętności w codziennym życiu lub pracy. Trener planuje proces, używa wybranych przez siebie narzędzi, jest ekspertem od tematu.

• Mentoring. Thorpe i Clifford (2011) definiują mentoring jako: „udzielanie ogólnych wskazówek i porad dotyczących życia osobistego lub zawodowego”. Mentor najczęściej jest osobą nadrzędną w stosunku do mentee – ucznia, jest starszy i bardziej doświadczony. Mentor daje podopiecznemu konkretne wskazówki i rady. Celem może być rozwinięcie umiejętności, wprowadzenie nowej osoby do pracy na danym stanowisku, wzmocnienie pewności siebie mentee. W poniższej tabelce znajduje się porównanie sposobu pracy mentora oraz coacha.

Źródło: materiały z wykładu dr hab. Mirosławy Huflejt-Łukasik „Coaching w organizacji”, Wydział Psychologii UW

• Doradztwo. „Doradca (counsellor) zazwyczaj pomaga uporać się z konkretnym problemem. Zatem doradztwo skupia się bardziej na emocjach i uczuciach niż na działaniu. Szuka przyczyn bieżących problemów, spogląda w przeszłość, na drogę, jaka przywiodła daną osobę do punktu, w którym się znajduje” (Thorpe i Clifford, 2011). Doradca również często jest osobą bardziej doświadczoną i niejako nadrzędną w stosunku do osoby, której pomaga.​

• Psychoterapia. Psychoterapia jest formą odpowiednią dla osób, które mają zaburzenia psychiczne lub dla osób, które zaburzeń nie mają, ale z jakiegoś powodu cierpią i to cierpienie jest większe i dłuższe niż w przypadku klientów coachingowych. Takie osoby często czują, że nie są w stanie poradzić sobie z jakimś problemem bez zewnętrznej pomocy. Klient psychoterapeutyczny jest często nazywany pacjentem, co od razu sugeruje inny rodzaj relacji. Psychoterapeuta jest tym, który pomaga, jest bardziej jak doktor, jak ktoś, kto wie więcej, nie jest partnerem (jak w przypadku coachingu). W psychoterapii, w wielu podejściach ważnym elementem jest zgłębianie przeszłości pacjenta. Psychoterapeuta razem z pacjentem poszukuje odpowiedzi na pytanie „dlaczego” pacjent cierpi, a dopiero potem „jak” mu pomóc. W poniższej tabelce znajduje się porównanie terapii i coachingu według wybranych aspektów.

Źródło: materiały z wykładu dr hab. Mirosławy Huflejt-Łukasik „Coaching w organizacji”, Wydział Psychologii UW

• Poradnictwo psychologiczne. Bywa uważane za prostszą odmianę psychoterapii. W praktyce ma na celu szybką pomoc w sytuacji kryzysowej np. po wypadku, w żałobie, w nagłym problemie rodzinnym czy zawodowym. Poradnictwo psychologiczne polega na nieoceniającym słuchaniu, dogłębnym omówieniu problemu z klientem bez przymusu podejmowania działania przez klienta. Taka usługa może nawet ograniczyć się do jednej konsultacji (lub oczywiście może być ich więcej).

​
Poniżej jeszcze jedna tabelka wyróżniająca najważniejsze cechy coachingu spośród innych form wspierania rozwoju:

Źródło: materiały z wykładu dr hab. Mirosławy Huflejt-Łukasik „Coaching w organizacji”, Wydział Psychologii UW

• Wykłady/ eventy motywacyjne. Mówca motywacyjny nie jest coachem, a wykład motywacyjny nie jest coachingiem. Zdarza się, że słysząc słowo "coach" myślimy o kimś, kto ze sceny opowiada inspirujące historie i zapewnia nas, że możemy wszystko. Nic bardziej mylnego. Coach, to osoba, która słucha nieoceniając, zadaje pytania, wspiera w poszukiwaniach. Nie szafuje motywacyjnymi frazesami. W eventach motywacyjnych uczestniczy jednocześnie bardzo dużo ludzi, a sami mówcy motywacyjni czasami nazywają się coachami, co powoduje niepotrzebne zamieszanie. Media powtarzają błędne nazewnictwo nie przejmując się, że traci na tym środowisko coachów. Mówca motywacyjny może również pracować jako coach, ale pracując z klientem podczas sesji stosuje zupełnie inne metody niż przemawiając na scenie.

Zdaję sobie sprawę, że dla osób spoza branży pomocowo-szkoleniowej rozróżnienie tych wszystkich form i wybranie odpowiedniaj dla siebie w danym momencie może sprawiać trudności. Jeżeli pojawiają się wątpliwości, co wybrać, warto udać się konsultacje do coacha lub psychologa.

Ja zapraszam na bezpłatne konsultacje coachingowe w obrębie wybranych miast w SF Bay Area (Peninsula/South Bay) oraz poprzez Skype. Jestem psychologiem, trenerem i coachem, więc pomogę dobrać odpowiednią formę dla danej osoby i jej problemu/celu.

Umów się na darmową sesję wstępną!

Bibliografia:
Rogers, J. (2010). Coaching. Gdańsk: GWP.
Thorpe, S., Clifford J. (2011). Podręcznik coachingu. Podręcznik szkolenia. Niezbędnik dla instruktorów i managerów. Poznań: DW Rebis.
​Materiały z wykładu dr hab. Mirosławy Huflejt-Łukasik „Coaching w organizacji”, Wydział Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego